Jak odpowiednio dobrać kocioł centralnego ogrzewania dla Twojego domu? Z tego poradnika dowiesz się na co zwracać największą uwagę przy wyborze kotła.
Pierwszym istotnym krokiem przy doborze kotła c.o. jest określenie mocy potrzebnej do ogrzania pomieszczeń w Twoim domu.
Do obliczenia potrzebnej mocy kotła pomocny może być również ten prosty wzór:
Moc kotła = Powierzchnia w m2 x Wysokość pomieszczeń w m x (40 - 60 W)
Przyjmijmy, że do ogrzania budynku starego typu, słabo izolowanego potrzebujemy 60 W na m2 powierzchni przy wysokości pomieszczeń 2.6 m a dobrze izolowanego z nowoczesna instalacją c.o. 40 W na m2 powierzchni.
Przykład dla budynku o dobrej izolacji termicznej o powierzchni 200 m2:
200m2 x 2,6m x 50W = 26000 W - co daje kocioł o mocy 26 kW
Często producent podaje kilka rodzajów paliwa jakim można opalać w danym kotle, jednak przy opalaniu paliwem zastępczym o mniejszej kaloryczności np. drewnem w kotle na węgiel, kocioł powinien być o stopień większy. Dlatego zawsze należy zwrócić uwagę dla jakiego paliwa podawana jest moc nominalna, np. przy kotłach zgazowujących drewno moc jest podana dla drewna.
Powyższe zalecenia co do mocy kotła obejmują już ogrzewanie ciepłej wody użytkowej. Do powierzchni ogrzewanej nie warto wliczać pomieszczeń bardzo rzadko ogrzewanych typu garaż lub piwnica, ponieważ prowadzi to do przewymiarowania kotła przez co rzadko będzie on pracował z zalecaną temperaturą 60-85 stopni Celsjusza.
Przypominamy, że ostateczną decyzję co do doboru kotła należy podjąć według projektu lub sugestii instalatora dokonującego montażu, który uwzględni konkretne warunki jakie występują w Państwa budynku.
Aby zagwarantować dobre spalanie paliwa, kotły bez podajnika wyposaża się w automatyczne napowietrzanie:
Ten osprzęt czasami jest już w komplecie, a czasami jest to dodatkowo płatna opcja (patrz opis kotła u dołu).
Zakup kotła ekologicznego z automatycznym podajnikiem paliwa to bardzo dobre rozwiązanie dla osób ceniących sobie wygodę. Charakteryzuje się on tym że na palenisku spalana jest odpowiednia ilość paliwa niezbędna do zagrzania wody do żądanej temperatury. Dzięki automatycznemu nadmuchowi powietrza spaliny emitowane w trakcie pracy kotła są czyste. W wyposażeniu zawsze jest sterownik, wentylator a także podajnik paliwa z silnikiem. Wygoda obsługi polega na okresowym napełnianiu pojemnika zasypowego paliwem (co 3 do 14 dni). W zależności od potrzeb klienta pojemnik może być usytuowany po lewej lub prawej stronie kotła patrząc od strony drzwiczek. Kotły te doskonale nadają się do ogrzewania ciepłej wody użytkowej – także latem.
Polskie prawo zabrania montowania kotłów na paliwa stałe w instalacjach zamkniętych.
Obieg zamknięty dozwolony jest np. w Czechach i w Niemczech. Stosuje się wówczas naczynie przeponowe, które dobierane jest na podstawie ilości wody w instalacji c.o. (ok. 12% całkowitej ilości wody w c.o.). Konieczny jest montaż zaworu bezpieczeństwa:
Ponadto należy zabezpieczyć kocioł przed przegrzaniem. W tym celu stosuje się wężownicę schładzającą wraz z zaworem jednofunkcyjnym lub dwufunkcyjnym.
Wężownica schładzająca z zaworem jednofunkcyjnym schładza całą instalację, gdy temperatura przekroczy 97o C, nie wpuszczając zimnej wody do instalacji. W niektórych kotłach wężownica schładzająca jest wbudowana w kocioł (Atmos, ORLAN Super), w innych musi zostać wpięta w instalację jako osobny element. Zawór dwufunkcyjny dopuszcza zimną wodę do powrotu kotła i odprowadza gorącą wodę z zasilania kotła. Zawór ten stosuje się zazwyczaj dla kotłów o mocy powyżej 50kW, dla których zewnętrzna wężownica byłaby niewystarczająca.
Każdą instalację warto zabezpieczyć jednym lub dwoma zaworami bezpieczeństwa 1,5 bar.
Obieg otwarty polega na montażu w najwyższym punkcie instalacji zabezpieczenia w postaci naczynia wzbiorczego otwartego. Naczynie to należy dobrać na podstawie ilości wody w instalacji c.o. (4-5% całkowitej ilości wody w c.o.). Przykład naczynia otwartego pokazano poniżej:
Pompa obiegowa służy do tłoczenia wody przez rury do punktu instalacji położonego najdalej. Jeżeli pompa nie jest wbudowana w kocioł należy ją dokupić.
Pompę dobieramy według dokładnego projektu instalacji c.o., który wyszczególnia wszystkie jej elementy lub na podstawie wysokości słupa wody – tzw. Pionu. Wysokość pionu- odległość od kotła do najwyższego grzejnika. Zainstalowanie zbyt dużej pompy powoduje większy pobór mocy, niebezpieczeństwo głośnej pracy instalacji, a także przyśpiesza niszczenie elementów pompy. Natomiast za mała pompa nie będzie w stanie wytworzyć ciśnienia, które zapewniłoby przepływ wody w obiegach, które mają największe opory przepływu. Pompę można dobrać wg poniższych wskazówek dla domu o standardowej wysokości pomieszczeń (2,6m):
Istotne także jest prawidłowe działanie systemu odpowietrzającego, by pompa nie pracowała na sucho. Aby zapobiec awariom należy zainstalować pompę odpowietrzającą. Przy każdym uruchomieniu instalacji c.o. w nowym sezonie grzewczym trzeba ją odpowietrzyć.
W domowych instalacjach grzewczych stosuje się hermetyczne pompy bezdławicowe. Pompowana woda przepływając smaruje łożyska ślizgowe i chłodzi silnik. Dzięki temu nie wymaga smarowania ani wymiany uszczelnień. Pompa pracuje cicho gdyż woda opływając pompę tłumi hałas. Jej korpus wykonany jest z żeliwa, a wirniki z tworzywa lub stali nierdzewnej, czyli z materiałów odpornych na zniszczeniem dzięki temu może pracować nawet 15-20 lat.
Pompy te mają niewielkie wymiary i są lekkie (1,5 do 5kg) dlatego łatwo je zamontować i nie wymagają dodatkowego miejsca. Przed pompą warto zamontować filtr siatkowy, który zatrzyma produkty korozji wymywane z instalacji i inne zanieczyszczenia. Filtr należy okresowo czyścić. Warto również zamontować sterownik który wyłączy pompę gdy kocioł wygaśnie. Jeżeli kocioł ma sterownik, który steruje pracą wentylatora kotła to zazwyczaj można pod niego podłączyć pompę obiegową i dodatkowy sterownik nie jest konieczny.
Praktycznym i ekonomicznym rozwiązaniem jest ogrzewanie przez kocioł ciepłej wody użytkowej. W tym celu montuje się wymiennik ciepła, zwany także bojlerem lub zasobnikiem c.w.u., który powinien posiadać płaszcz wodny (tzw. wymiennik dwupłaszczowy) lub wężownicę.
Bojler dobieramy na podstawie ilości osób w gospodarstwie domowym. Tak więc:
Jeżeli planujemy dołożenie instalacji solarnej to możemy zakupić od razu większy zasobnik z dwiema wężownicami – dostosowany do podłączenia kolektorów słonecznych. Wówczas dla:
Zawór mieszający czterodrogowy stosowany jest w celu wydłużenia żywotności kotła, a także pomaga oszczędnie spalać paliwo. Zawór ten kieruje część gorącej wody wychodzącej z kotła z powrotem do kotła. Dzięki temu podnosi się temperatura wody powracającej do kotła co przeciwdziała zjawisku niskotemperaturowej korozji i wydłuża żywotność kotła. (tylko przy prawidłowym ustawieniu zaworu i gdy kocioł pracuje w temperaturze 50-70oC) . Z kolei wodę powracającą z grzejników c.o. Dzięki temu wiosną i jesienią możemy utrzymywać niską temperaturę zgodnie z mniejszym zapotrzebowaniem na energię przy pracy kotła z zalecaną temperaturą min. 60oC .
Gdy na grzejnikach są zamontowane zawory i głowice termostatyczne, nie ma potrzeby zmniejszania temperatury wody zasilającej grzejniki, wtedy wystarczy użyć trzydrogowy zawór na powrocie do kotła aby podnieść temperaturę powrotu. Można to zrobić za pomocą zaworu ręcznego lub najlepiej termostatycznego.